ระบบไอน้ำ(Steam) นั้นถือได้ว่าเป็นอีกหนึ่งระบบที่มีความสำคัญและมีความจําเป็นไม่น้อยไปกว่าระบบอื่นๆในปัจจุบัน หากท่านสังเกตดูจะเห็นได้ว่า ในปัจจุบันจะมีการนำระบบไอน้ำมาใช้อำนวยความสะดวกให้กับธุรกิจหรือองค์กรมากยิ่งขึ้น ไม่ว่าจะเป็นระบบไอน้ำที่อยู่ในอุตสาหกรรมขนาดเล็กไปจนถึงใหญ่ อาคารบ้านเรือนและโรงแรม สถานที่ต่างๆ ที่ให้บริการเฉพาะทาง ยกตัวอย่างเช่น สปา(Spa) หรือซาวน่า(Suana) เป็นต้น
โดยคำนิยามของระบบไอน้ำก็คือ ระบบที่ทำหน้าที่แปลงสถานะของน้ำที่เป็นของเหลว ให้กลายไปเป็นสถานะของไอน้ำ ซึ่งอาจจะอยู่ในรูปแบบของก๊าซและแก๊ส เป็นต้น โดยปกติแล้วน้ำหนักของน้ำ จะมีมากกว่าน้ำหนักของแก๊สหรือก๊าซทั่วไป(ตลอดจนมีน้ำหนักมากกว่าไอน้ำด้วย) โดยเราจะสังเกตเห็นว่าไ อน้ำหรือแก๊สนั้นจะสามารถลอยขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศได้ดีกว่าน้ำ เนื่องจากมีน้ำหนักที่เบากว่านั่นเองค่ะ
Tip: สะสารใดที่มีน้ำหนักน้อยกว่าหรือเบากว่าจะสามารถลอยขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศได้ดีกว่าและเร็วกว่า
ไอน้ำคืออะไร และเกิดขึ้นได้อย่างไร?
อย่างที่กล่าวไปแล้วในข้างต้นว่า ไอน้ำนั้นเกิดจากการเปลี่ยนสถานะของน้ำจากสถานะหนึ่งไปยังอีกสถานะหนึ่ง แต่เพื่อให้ผู้อ่านได้เข้าใจและเห็นภาพได้ดียิ่งขึ้น ผู้เขียนก็ขอยกตัวอย่างของการเปลี่ยนสถานะของน้ำไปสู่ไอน้ำได้ดังนี้
การเปลี่ยนสถานะจากน้ำไปสู่ไอน้ำนั้น อุณหภูมิของน้ำจะต้องมีมากกว่าหรือเท่ากับ 100 องศาเซลเซียส ซึ่งบางท่านจะเข้าใจได้ว่าในระดับอุณหภูมิที่ 100 องศาหรือมากกว่านั้น จะเป็นอุณหภูมิสำหรับจุดเดือดที่สามารถทำให้น้ำเปลี่ยนสถานะเป็นไอน้ำได้
ดังนั้นเราจะพบว่าอุณหภูมินั้นจะมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงสถานะของสะสาร ไม่ว่าจะเป็นน้ำ หรือสะสารอื่นด้วย ยกตัวอย่างเช่น
- ถ้าหากใช้อุณหภูมิที่สูงกว่าหรือเท่ากับ 100 องศาเซลเซียสกับน้ำ จะทำให้น้ำกลายสภาพหรือระเหยเป็นไอน้ำ (เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า จุดเดือด)
- ถ้าหากใช้อุณหภูมิที่ต่ำกว่าหรือเท่ากับ 0 องศาเซลเซียสกับน้ำ จะทำให้น้ำกลายสภาพเป็นน้ำแข็ง (เรียกอีกอย่างหนึ่งว่า จุดเยือกแข็ง)
ระบบไอน้ำหรือระบบสตีม(Steam System)คืออะไร
ระบบงาน steam นั้นจะเป็นอีกระบบหนึ่งที่นำระบบผลิตไอน้ำไปประยุกต์ใช้งานเพื่อจุดประสงค์อย่างใดอย่างหนึ่ง ไม่ว่าจะเป็น ระบบสตรีม/ซาวน่าในสปา ระบบซักแห้ง/ซักรีดทั่วไป(laundry) ระบบที่ใช้ไอน้ำในการทำความสะอาดวัตถุ/ผลิตภัณฑ์หรือชิ้นงาน(เช่น คาร์แคร์) ตลอดจนระบบไอน้ำในอุตสาหกรรม เป็นต้น
โซลินอยด์วาล์วกับระบบสตีม(Steam System)/ระบบไอน้ำ
เมื่อเรารู้จักความหมายและความสำคัญ ตลอดจนการประยุกต์ใช้งานของระบบไอน้ำแล้ว ที่นี้เราก็จะมาดูกันต่อค่ะว่า ในระบบไอน้ำนั้น มีการนำโซลินอยด์วาล์ว มาประยุกต์ใช้งานได้อย่างไรบ้าง
โซลินอยด์วาล์ว ที่นำมาติดตั้งเข้ากับระบบผลิตไอน้ำนั้น ส่วนใหญ่จะเป็นโซลินอยด์วาล์วแบบทองเหลือง, โซลินอยด์วาล์วสำหรับอุณหภูมิสูง หรือวาล์วแบบรองรับแรงดันสูง เนื่องจากว่าวาล์วเหล่านี้จะออกแบบมาให้เหมาะสมกับการใช้กับงานที่มีแรงดันหรืออุณหภูมิที่สูง และเมื่อนำมาใช้กับระบบไอน้ำหรือระบบ steam ที่มีแรงดันและอุณหภูมิสูงแล้ว ก็จะสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพนั่นเอง
* ตัวอย่าง โซลินอยด์วาล์วแบบทองเหลือง
* ตัวอย่าง โซลินอยด์วาล์วแบบสเตนเลส
เทคนิคการเลือกโซลินอยด์วาล์ว สำหรับนำไปใช้งานกับระบบไอน้ำ
ถ้าหากท่านมีระบบไอน้ำใช้งานหรือไว้ให้บริการอยู่แล้ว และท่านต้องการนำวาล์วควบคุมทิศทางของไหลประเภทดังกล่าว ท่านก็สามารถที่จะพิจารณาประเด็นสำคัญในการเลือกโซลินอยด์วาล์วสำหรับงานไอน้ำหรือ Steam ได้ดังนี้:
- ควรเลือกโซลินอยด์วาล์วแบบกี่ทางดี? จำนวนรูหรือทางเข้าออกของโซลินอยด์วาล์วที่สามารถใช้งานได้นั้น ขึ้นอยู่กับประเภทหรือรูปแบบของการใช้งานของท่าน ถ้าเป็นระบบไอน้ำที่ง่ายๆ มีการออกแบบที่ไม่ซับซ้อน อาจจะใช้ โซลินอยด์วาล์วแบบ 2 ทาง(2/2 ทาง) หรือ 3 ทาง(3/2 ทาง) เข้ามาช่วยในการควบคุมของไหลหรือไอน้ำได้ค่ะ ถ้าท่านใดสงสัยเกี่ยวกับจำนวนทางของโซลินอยด์วาล์วคืออะไร สามารถอ่านเพิ่มเติมได้ที่ ชนิดของโซลินอยด์วาล์ว ค่ะ
- เลือกแบบวาล์วแบบ NO หรือ NC ดี? อันนี้ก็แล้วแต่รูปแบบของการใช้งานและการออกแบบระบบไอน้ำของท่านค่ะว่า ต้องการจ่ายของไหลทันที(NO:ทำงานทันทีโดยไม่จ่ายกระแสไฟฟ้า) หรือต้องการรอจ่ายของไหล/ไอน้ำ จนกว่าจะได้รับคำสั่งการเปิดการจ่ายก่อน(NC:ทำงานต่อเมื่อมีการจ่ายกระแสไฟฟ้าให้กับคอล์ย)
- ขนาดของท่อหรือรูต้องเหมาะสม: ขนาดของท่อนี้จะหมายถึง ขนาดของรูโซลินอยด์วาล์ว ที่สามารถเชื่อมต่อกับท่อภายในระบบไอน้ำของท่านได้ ส่วนใหญ่แล้วจะมีขนาดตั้งแต่ 3/8นิ้ว ไปจนถึง 1 นิ้ว ทั้งนี้ทั้งนั้นจะต้องขึ้นอยู่กับการออกแบบระบบท่อไอน้ำของระบบไอน้ำของท่านด้วย
- ประเภทของยางที่อยู่ในโซลินอยด์วาล์ว: ท่านเชื่อหรือไม่ว่าประเภทของยางที่อยู่ภายในโซลินอยด์วาล์วนั้นก็ถือว่าเป็นปัจจัยที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งในการเลือกโซลินอยด์วาล์วมาใช้ในงานด้วยเหมือนกัน เป็นไปได้ให้ท่านเลือก โซลินอยด์วาล์วที่มียางภายในเป็นแบบ PTFE ซึ่งยางประเภทนี้จะมีคุณสมบัติในการทนต่ออุณหภูมิและแรงดันที่สูง อีกทั้งยางประเภทนี้ยังทนต่อการกัดกร่อนของสารเคมีหรือน้ำมันหล่อลื่นได้เป็นอีกอย่างดีอีกด้วย
- ทนต่ออุณหภูมิสูง: ในที่นี้จะหมายถึงเป็นวาล์วที่สามารถทนอุณหภูมิได้ตั้งแต่ 100 องศาเซลเซียสขึ้นไป(แนะนำ 200 องศาเซลเซียส)
- มีแรงดันในการทำงานที่เหมาะสม: รองรับแรงดันการใช้งานที่เหมาะสมกับระบบไอน้ำของท่าน ยกตัวอย่างเช่น อาจจะเป็นโซลินอยด์วาล์วสำหรับแรงดันสูง หรือเป็นวาล์วที่สามารถรองรับความดันในการใช้งานตั้งแต่ 10 จนถึง 20 บาร์ เป็นต้น
- บอดี้ของวาล์วก็สำคัญ: ควรเป็นโซลินอยด์วาล์วที่มีบอดี้เป็นทองเหลืองหรือสเตนเลส และสามารถทนต่อแรงดันหรืออุณหภูมิที่สูงสูงได้
- ประเภทของกระแสไฟที่จ่ายให้กับคอล์ยของวาล์ว: ส่วนใหญ่แล้ว วาล์วสำหรับระบบไอน้ำ จะถูกติดตั้งอยู่ในระบบหรือพื้นที่งานที่สามารถใช้กระแสไฟฟ้าสลับ(AC)ได้ดีอยู่แล้ว เช่นติดตั้งภายในอาคารหรือตึก หรือภายในโรงงาน ท่านก็สามารถใช้กระแสไฟสลับในการควบคุมการทำงานของโซลินอยด์วาล์วได้เลย ทั้งนั้นทั้งนี้โซลินอยด์วาล์วของท่านจะต้องเป็นวาล์วที่มีคอล์ยที่ทำงานกับไฟ AC เท่านั้น แต่ถ้าระบบไอน้ำของท่านไม่สามารถที่จะใช้กระแสไฟฟ้าสลับได้ ท่านก็สามารถที่จะเลือกใช้วาล์ว ที่มีคอยล์ใช้ไฟแบบ DC(กระแสไฟฟ้าตรง) ได้เช่นกัน ซึ่งกระแสไฟฟ้า DC นี้สามารถหาได้จากแบตเตอรี่หรือชุด regulator ทั่วไปค่ะ
- มีการตรวจสอบ/ทดสอบการทำงานของวาล์วก่อนนำไปใช้งาน: เพื่อให้เราสามารถนำวาล์วไปใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพอย่างสูงสุด เราควรมีการทดสอบการทำงานของวาล์วก่อนนำไปติดตั้งทุกครั้ง เพราะการทดสอบดังกล่าวจะช่วยลดระยะเวลา ในการหาสาเหตุหรือปัญหาในกรณีที่ระบบไอน้ำของเราทำงานได้ไม่ถูกต้องค่ะ อ่านเพิ่มเติมได้ที่ เทคนิคการทดสอบโซลินอยด์วาล์ว ด้วยวิธีง่ายๆ
ต้องการคำแนะนำเพิ่มเติม?
สุดท้ายแล้วผู้เขียนเชื่ออย่างหนึ่งว่า การเลือกใช้โซลินอยด์วาล์วในงานเฉพาะทาง อาจจะสร้างความสงสัยให้กับหลายๆท่านได้ แต่ไม่เป็นไรค่ะ ถ้าท่านกำลังมองหา วาล์วควบคุมของไหลแบบโซลินอยด์ เพื่อนำไปใช้ในระบบไอน้ำ แต่ไม่ทราบว่าต้องการที่จะปรึกษาใครดี หรือไม่ทราบว่าจะต้องซื้อโซลินอยด์วาล์วยี่ห้อหรือรุ่นไหนดีถึงจะเหมาะกับระบบสตรีมหรือระบบไอน้ำของเรา ท่านสามารถติดต่อทางร้านของเราเพื่อรับข้อมูล/คำปรึกษาเพิ่มเติมได้ฟรีตลอด 24 ชั่วโมง